Respiratoire acidose en alkalose worden onderverdeeld in acuut, chronisch of mengbeelden met metabole zuurbasestoornissen. Bij een primaire respiratoire zuur-base stoornis kan de verwachte metabole respons worden berekend. Aan de hand hiervan kan worden gesteld of er sprake is van een acuut of chronisch beeld of een mogelijk gemengde zuurbasestoornis.
Daarnaast kan de oxygenatie (bij een patiënt zonder zuurstofsuppletie) middels de Aa-gradiënt, die de pO2 corrigeert voor de ventilatie c.q. de pCO2, een indicatie geven of er een longaandoening is. Volg het stroomschema.
De Aa-gradiënt op zeeniveau is 150 – pO2 – 1.25 x pCO2 (in mmHg) of 20 – pO2 – 1.25 x pCO2 (in kPa). Referentiewaarde bij jonge personen < 1.33 kPa (10 mmHg) en bij ouderen < 2.7 kPa (20 mm Hg).
Zie anamnese en lichamelijk onderzoek.
Respiratoire acidose: voorgeschiedenis (COPD, allergie), hoesten, sputum, roken, slaap apnoe (slaapstoornissen, snurken), sedativa, alcohol, neuromusculaire ziekten, hemoptoe?
Respiratoire alkalose: gericht op oorzaken: longembolie, koorts, zwangerschap, levercirrose, pijn, angst. Hyperventilatie syndroom (diagnose per exclusionem!): paresthesieën, pijn op de borst, dyspnoe, tetanie)
Respiratoire acidose: angst, verwardheid, sufheid, coma, ademexcursie (thoraxwand, diafragma), hulpademhalingsspieren, trommelstokvingers, nicotinevlekken, obesitas, spieratrofie, neurologisch onderzoek.
Respiratoire alkalose: gericht op oorzaken. Ademfrequentie, ademhalingspatroon (Kussmaul, Cheyne Stokes, apnoe tijdens slaap), cyanose, tekenen van Chvostek en Trousseau, neurologisch onderzoek.
Respiratoire acidose:
Lab: Hb, Na, K, ureum, kreatinine, arteriële bloedgas, lactaat
X-thorax: infiltraten, COPD, pneumothorax?
Op indicatie: toxicologie-screening.
Respiratoire alkalose:
Lab: Hb, elektrolyten, nierfunctie, leverproeven (ASAT, ALAT, LDH, AF, gammaGT, stolling, arterieel bloedgas
X-thorax: infiltraten, pleuravocht?
Op indicatie: toxicologie-screening (salicylaten), zwangerschapstest, liquor punctie, CT-brein of -thorax, COHb, MetHb, TSH.
Afhankelijk van diagnose, zie oorzaken en differentiaal-diagnose.
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.