Het QT interval geeft de ventriculaire depolarisatie en repolarisatie weer. Een verlengde QT tijd kan aanleiding geven tot Torsades de Pointes, een ventriculaire tachycardie. Het QTc interval is het QT interval gecorrigeerd voor de hartfrequentie (zie kader). Men spreekt van een QT-verlenging bij een QTc boven de 470ms. In de praktijk zien we dat Torsades de pointes vaak pas bij de QTc boven de 500ms optreedt.2 Alternatief kan er gebruik worden gemaakt van het QT Nomogram om te zien of er op basis van QT-tijd en hartfrequentie sprake is van verlengde QT-tijd (zie kader).3 Met name bij een lage hartfrequentie is deze accurater (ondercorrectie bij Bazet).
Zeer veel medicijnen kunnen QT verlenging veroorzaken. Bijvoorbeeld:
Het risico op Torsades de Pointes in geval van QT verlenging verschilt per middel (bijv hoog risico: amiodaron, sotalol, chloorpromazine en erytromycine).1 Door nierfunctiestoornissen of interacties kan het QT-verlengend effect versterkt worden. Bij vrouwen, hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, bradycardie, digitalis en patiënten met een congenitaal verlengd QTc syndroom kan eerder een Torsades de Pointes optreden. Voor een compleet overzicht en risicocategorie van QT-verlenging zie https://crediblemeds.org/. Let op: Bij intoxicaties kunnen middelen die normaal maar minimaal invloed op QT hebben wel significante QT verlenging geven.
Niet toxicologische oorzaken QT verlenging:
QT verlenging op zich geeft geen symptomen. Het is een pseudomarker voor de kans op het krijgen van Torsades de Pointes (polymorfe ventriculaire aritmie). Torsades de Pointes uit zich als: recidiverende episodes palpitaties, duizeligheid, tachycardie (150-250/min) en syncope. Torsade de pointes kan overgaan in ventrikelfibrilleren en leiden tot acute hartdood.4 Tevens kan er sprake zijn van een ernstige bradycardie of hartblok. Bij een bradycardie is de kans op het ontstaan van Torsades de Pointes groter.
ABCDE-opvang. Speciaal aandacht voor: temperatuur (hypothermie) en polsfrequentie (bradycardie).
Elektrolyten (met name kalium, magnesium, calcium), Creatinine.
ECG: QT-tijd. Aanwijzingen Torsade de Pointes, ectopieën of coupletten. Let op bradycardie.
Ritmestrook met Torsades de Pointes: snelle polymorfe tachycardie met draaien van QRS om de basislijn [Yates, 2012].
Aanbevolgen benadering van geïntoxiceerde patiënt met een risico op QT verlenging en Torsades de Pointes
Aanbevolen behandeling van Torsades de Pointes
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.