Specifieke vragen: (acuut) bloedverlies, maag-darmklachten, dieet, menstruatiepatroon, gewichtsverlies, ontlastingspatroon, bot- en gewrichtspijnen, nachtzweten.
Verder van belang: familie-anamnese, medicatie, alcohol.
Ademhalingsfrequentie, bloeddruk, polsfrequentie, temperatuur, huid en slijmvliezen (bleekheid, icterus, bloedingen), lymfadenopathie, hepatosplenomegalie, rectaal/vaginaal toucher op indicatie.
Standaard
Hb, MCV, reticulocyten, leukocyten, trombocyten, leukocytendifferentiatie, beoordeling van het rode bloedbeeld (leuko-erythroblastose, fragmentocyten), kreatinine, leverenzymen.
Overige diagnostiek afhankelijk van type anemie (zie diagnostiekschema).
Diagnostiekschema o.b.v. MCV en reticulocytenpercentage
MCV verlaagd
- Reticulocyten < 2%:
- Bepaal ijzer (saturatie) en ferritine:
- Beide verlaagd: ijzergebrek: oorzaak zoeken
- Saturatie N, ferritine N/↑: chronische ziekte of medicamenteus
- Beide verhoogd: sideroblastaire anemie: beenmerg
- Reticulocyten > 2%:
- Onderzoek naar hemoglobinopathie (sluit altijd ijzergebrek uit, gezien het daarbij vals verlaagd zijn van HbA2 gehalte, waardoor een β-thalassemie niet gediagnosticeerd kan worden)
MCV normaal
- Reticulocyten < 2%:
- Beenmergziekte, nierinsufficiëntie (EPO-tekort) of andere aanmaakstoornis
- Reticulocyten > 2%
- Bepaal LDH en haptoglobine:
- LDH ↑, haptoglobine ↓: hemolyse: DAT (Directe Anti-globuline Test/Coombs) inzetten
MCV verhoogd
- Reticulocyten < 2%:
- Bepaal vitamine B12 en foliumzuur:
- (Een van) beide verlaagd: deficiëntie
- Beide normaal: alcohol, medicamenteus, hypothyreoïdie, leverproefstoornis, mogelijk myelodysplastisch syndroom (MDS)
- Reticulocyten > 2%:
- Bepaal LDH en haptoglobine:
- LDH ↑, haptoglobine ↓: hemolyse (evt. bij vit. B12 tekort): eerst directe anti-globulinetest (DAT)
Onderliggende oorzaken wegnemen.
IJzerdeficiëntie
Behandelen gedurende 3 maanden op geleide van respons (ongeacht preparaat). Orale suppletie: ferrofumaraat 3dd200 mg. Indien verdenking op resorptiestoornis: ijzersuppletie intraveneus.
Vitamine B12-deficiëntie
1000 mcg i.m. 3x/week gedurende 3 weken, daarna 1x/2 maanden levenslang. NB: Bij ernstige vitamine B12 deficiëntie: controleer serum kalium bij aanvang suppletie.
Foliumzuurdeficiëntie
1dd1mg.
Autoimmuun hemolytische anemie met warmte auto-antistoffen
Bij hemolyse altijd foliumzuursuppletie (1dd5 mg). Prednison 1 mg/kg/dag p.o. Eventueel starten met methylprednisolon 1 gram gedurende 2 dagen. Bij falen van steroïden: overweeg gammaglobulines, immuunsuppresie, splenectomie.
Autoimmuun hemolytische anemie met koude auto-antistoffen
Patiënt (acra!) warmhouden. Bloedtransfusie via bloedverwarmer. Behandelen onderliggende (lymfoproliferatieve) aandoening, b.v. immunocytoom/lymfoplasmocytair lymfoom. Overweeg Rituximab, danwel plasmaferese.
Transfusiebeleid bij AIHA
I.v.m. het risico op het ontwikkelen van nieuwe allo antistoffen en hyperhemolyse dient er zeer terughoudend te worden omgegaan met transfusie in geval van AIHA. Indien ertoe wordt besloten: denk aan tijdig bestellen van bloed i.v.m. typering en matching. Een absolute transfusie-indicatie bestaat bij een Hb≤3.5 mmol/l of eerder bij klachten, of bij een doorgaande bloeding. Bij voorkeur kleine hoeveelheden erytrocyten transfunderen. Voorts ruim hydreren. Verwarmde erytrocyten transfusies bij AIHA met koude antistoffen.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.