Zie tools: algoritme
Cellulitis is een acute, subacute of chronische ontsteking van onderhuids vet- en bindweefsel, hoofdzakelijk veroorzaakt door S. aureus of streptokokken.
Erysipelas (belroos, wondroos) is een acute bacteriële infectie van de dermis en de oppervlakkig gelegen subcutis met oppervlakkige lymfevaatjes, veroorzaakt door streptokokken.
Necrotiserende fasciitis (necrotiserende weke delen infectie) is een acute bacteriële infectie van huid en subcutis die zich in de diepte flegmoneus verspreidt naar andere weefselstructuren. In het beginstadium moeilijk te onderscheiden van cellulitis en erysipelas. De mortaliteit is hoog, van circa 20-40% in de leeftijdsgroep 20-50 jaar, tot meer dan 60% bij patiënten ouder dan 60 jaar.
Risicofactoren voor het ontstaan van cellulitis/erysipelas zijn: pre-existente verminderde lymfeafvloed, verminderde arteriële en veneuze circulatie, saphenectomie, verstoorde huidbarrière als porte d'entrée en overgewicht.
Meestal invasieve streptokokken groep A infectie via keel, huid, trauma, brandwond of na partus. Een necrotiserende fasciitis in urogenitale gebied (Fournier) kent andere verwekkers.
Diep veneuze trombose, hypostatisch eczeem, vasculitis, erythema nodosum, erythema migrans, insectenbeet.
Erysipelas heeft een kenmerkend klinisch beeld: acuut begin, scherp begrensde roodheid met voelbare rand die progressief is en gepaard gaat met koorts. In alle andere gevallen betreft het cellulitis.
Alarmsymptomen verdacht voor necrotiserende fasciitis zijn: disproportionele pijn ten opzichte van huidafwijkingen, oedeem buiten de huidafwijkingen, oedemateuze en gespannen huid met donkerblauwe/paarse vlekken of bullae (laat verschijnsel), ulceratie, necrose, crepitatie bij druk, toxische shock.
Koorts, koude rillingen, huidafwijkingen, porte d'entrée, (disproportionele) pijn, risicofactoren voor MRSA.
Koorts, begrenzing huidafwijkingen, voelbare rand, porte d'entrée, alarmsymptomen:
Oriënterend laboratoriumonderzoek met ontstekingsparameters.
Een kweek/biopt is alleen geïndiceerd indien er verdenking is op bijzondere verwekkers (verblijf subtropen), specifieke omstandigheden (beroep, ziekenhuisopname elders met verdenking op MRSA) en bij patiënten met ernstige co-morbiditeit (immuungecompromitteerden).
Dit is een 'medical emergency' die onmiddellijke chirurgische consultatie en exploratie vereist. Inspectie van de fascie (ook mogelijk onder lokale anesthesie op de SEH) is geïndiceerd. Neem peroperatief een wonduitstrijk af voor Grampreparaat en kweek.
Cellulitis: behandeling volgens lokaal protocol, of SWAB-richtlijn.
Erysipelas: behandeling volgens lokaal protocol, of SWAB-richtlijn.
Erytheem aftekenen. Contactisolatie indien veel pus draineert, wond niet goed af te dekken is of verband doorlekt.
Indien klinische verdenking, indicatie voor directe chirurgische exploratie.
Behandeling volgens lokaal protocol, of SWAB-richtlijn.
Fasciitis in urogenitale gebied (Fournier): antibiotische behandeling aanpassen.
Necrotiserende fasciitis door groep A streptokokken is een meldingsplichtige ziekte. Behandelen huishoudcontacten met profylaxe. Patiënt verplegen in contactisolatie.
Bij persisterend oedeem (na 4-6 weken) wordt aanbevolen ambulante compressie toe te passen, totdat het oedeem verdwenen is en daarna een therapeutisch elastische kous om het oedeemvrij te houden.
Shock en multi-orgaan falen.
Geef feedback
Indien u vragen of opmerkingen heeft over de inhoud van deze pagina kunt u hier feedback geven aan de redactie van Het Acute Boekje.